· Τύπος Μαθήματος |
Υ |
Χ |
ΥΚ |
ΕΚ |
ΕΕ |
· Επίπεδο μαθήματος:
Μεταπτυχιακό
· Έτος Σπουδών
· Εξάμηνο Σπουδών
· Αριθμός Πιστωτικών Μονάδων
· Όνομα διδάσκοντος / διδασκόντων :
Ι. Ψυχάρης, Μ. Χριστοφάκης, Γ. Πλακωτάρης
· Περιγραφή:
Το μάθημα αποσκοπεί στην ολοκληρωμένη και συστηματική παρουσίαση του βασικού θεωρητικού και μεθοδολογικού υποβάθρου του προγραμματισμού, της διαχείρισης και υλοποίησης των δημοσίων επενδύσεων και έργων.
Προς την κατεύθυνση αυτή, το μάθημα επικεντρώνεται στην ανάλυση της μεθοδολογίας διαμόρφωσης και άσκησης του αναπτυξιακού προγραμματισμού για τις δημόσιες επενδύσεις και στο πλαίσιο αυτό, στην παρουσίαση των σχετικών διαδικασιών και τεχνικών διαχείρισης και υλοποίησης των δημοσίων επενδύσεων και έργων στην Ελλάδα.
· Προαπαιτήσεις:
Βασικές γνώσεις οικονομίας, με έμφαση στη γνώση του περιεχομένου βασικών μακροοικονομικών εννοιών (δημόσιες δαπάνες, δημόσιες επενδύσεις, δημόσιος προγραμματισμός, οικονομική ανάπτυξη κ.λπ.).
· Περιεχόμενο του μαθήματος (Syllabus):
1. Οι βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις για τη σκοπιμότητα, τον ρόλο και το περιεχόμενο των Δημοσίων Επενδύσεων.
2. Οι Δημόσιες Επενδύσεις στην Ελλάδα: Περιεχόμενο, εξέλιξη, παρούσα κατάσταση.
3. Ο Προϋπολογισμός και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων: σχέσεις, περιεχόμενο, διαδικασίες κατάρτισης.
4. Ο Δημόσιος Αναπτυξιακός Προγραμματισμός: βασικές έννοιες, τύποι προγραμμάτων, διαχρονική εξέλιξη στην Ελλάδα και σύγχρονη πρακτική στο πλαίσιο της Πολιτικής Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
5. Η οργάνωση, το περιεχόμενο και η μεθοδολογία του Αναπτυξιακού Προγραμματισμού στην Ελλάδα: πλαίσιο και φορείς διαμόρφωσης και άσκησης του Προγραμματισμού στην Ελλάδα, ΕΣΠΑ, ΤΕΠ, ΠΕΠ, δομή των Αναπτυξιακών Σχεδίων και Προγραμμάτων.
6. Η Αναπτυξιακή Στρατηγική της Ελλάδας σε εθνικό – τομεακό και σε περιφερειακό επίπεδο, στο τρέχον πλαίσιο του Αναπτυξιακού Προγραμματισμού.
7. Η χρηματοδότηση του Δημόσιου Προγραμματισμού και των Έργων: πηγές (εθνικές και κοινοτικές), χρηματοδοτικά εργαλεία, ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα,χρησιμοποιούμενες τεχνικές (συμβάσεις παραχώρησης, ΣΔΙΤ-συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα), παρουσίαση σχετικών παραδειγμάτων (case studies) μεγάλων δημόσιων έργων στην Ελλάδα.
8. Κρατικές Ενισχύσεις και Δημόσιες Επενδύσεις: Έννοιες, σκοπιμότητα Κρατικών Ενισχύσεων, κατηγορίες, περιεχόμενο, Χάρτης Κρατικών Ενισχύσεων.
9. Η οργάνωση και η διαχείριση του Αναπτυξιακού Προγραμματισμού στην Ελλάδα: φορείς και αρμοδιότητες (Επιτροπή Παρακολούθησης, Αρχή Διαχείρισης κ.λπ.).
10. Διαχείριση και Υλοποίηση Έργων: διαδικασίες προετοιμασίας και ένταξης έργων στα προγράμματα, κριτήρια επιλεξιμότητας, προκηρύξεις, τεχνικά δελτία κ.λπ., διαδικασία υλοποίησης, παρουσίαση σχετικών παραδειγμάτων-μελετών περίπτωσης.
· Συνιστώμενη Βιβλιογραφία προς μελέτη:
Α) Εγχειρίδια του μαθήματος:
Παπαδασκαλόπουλος Αθ., Χριστοφάκης Μ., 2009, Περιφερειακός Προγραμματισμός, Β΄ Έκδοση, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα.
Β) Συμπληρωματική Βιβλιογραφία:
Christofakis M., and Papadaskalopoulos A., 2011, Cohesion policy and regional disparities: The recent experience of Greece, Local Economy, Vol. 26(6-7), pp. 517-531.
Lambrinidis M., Psycharis Y., Rovolis A., 2005, Regional allocation of public infrastructure investment in Greece, Regional Studies, Vol. 39(9), pp. 1231–1244.
Mehrotra A., and Valila, T., 2006, Public Investment in Europe: Evolution and Determinants in Perspective, Fiscal Studies, Vol. 27(4), pp. 443-471.
Monastiriotis, V. and Psycharis, Y., 2014, Between equity, efficiency and redistribution: An analysis of revealed allocation criteria of regional public investment in Greece, European Urban and Regional Studies, Vol. 21(4), pp. 445-462.
Rodriguez-Pose A., Psycharis, Y., and Tselios, V., 2012, Public investment and regional growth and convergence : Evidence from Greece, Papers in Regional Science, Vol. 91(3), pp. 543-568.
Νόμος 4314 για τη διαχείριση, τον έλεγχο και την εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την προγραμματική περίοδο 2014-20, ΦΕΚ 265/23-12-2014, διαθέσιμο στο:http://www.espa.gr/elibrary/N4314_2014_FEKA265.pdf
Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) 2007-13 και Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) 2014-20, Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα και Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα ΕΣΠΑ 2007-13 και 2014-20, διαθέσιμα στο:http://www.espa.gr/el/Pages/Default.aspx
Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, 2015, Εγκύκλιος για την κατάρτιση και χρηματοδότηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων 2015 και τον προγραμματισμό των δαπανών του ΠΔΕ για τα έτη 2016-2018 στο πλαίσιο του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ), διαθέσιμο στο:http://www.mindev.gov.gr/el/images/egkyklios-espa/pde-2015.pdf
· Διδακτικές και Μαθησιακές Μέθοδοι:
H διδασκαλία του μαθήματος βασίζεται σε διαλέξεις, με τη χρήση σύγχρονων εποπτικών μέσων (φορητού υπολογιστή και προβολικού για την παρουσίαση διαφανειών σε μορφή PowerPoint, μελετών περίπτωσης, θεματικών χαρτών κ.λπ.) και σε συζήτηση με τους σπουδαστές.
Επιπλέον, μέσα από την παρουσίαση μελετών περίπτωσης αναπτυξιακών προγραμμάτων και δημόσιων έργων από την ελληνική πραγματικότητα, σε συνδυασμό με την εκπόνηση σχετικής εργασίας από την πλευρά των σπουδαστών, δίνεται η δυνατότητα κατανόησης του περιεχομένου και των βασικών ζητημάτων ανάλυσης του μαθήματος και εξοικείωσης με τις βασικές μεθόδους και τεχνικές διαμόρφωσης και διαχείρισης αναπτυξιακών προγραμμάτων και παρεμβάσεων.
· Μέθοδοι αξιολόγησης / βαθμολόγησης:
- Εργασία (50% του τελικού βαθμού).
o Χαρακτήρας Εργασίας: Υποχρεωτικός
o Τύπος Εργασίας: Ατομική
o Ενδεικτικό Μέγεθος Εργασίας: 2.500 λέξεις
- Γραπτή εξέταση στο τέλος του εξαμήνου (50% του τελικού βαθμού).
· Γλώσσα Διδασκαλίας:
Ελληνική
· Αντικειμενικοί Στόχοι μαθήματος (επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα)1:
Ο βασικός σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση των σπουδαστών με τη μεθοδολογία διαμόρφωσης και άσκησης του αναπτυξιακού προγραμματισμού για τις δημόσιες επενδύσεις και στο πλαίσιο αυτό, με τις σχετικές διαδικασίες και τεχνικές διαχείρισης και υλοποίησης των δημοσίων επενδύσεων και έργων στην Ελλάδα.
Η βασική συνεισφορά του μαθήματος στο γνωστικό υπόβαθρο των σπουδαστών είναι:
· Η κατανόηση των σύγχρονων θεωρητικών προσεγγίσεων για τις δημόσιες επενδύσεις.
· Η γνώση του περιεχομένου και των διαδικασιών διαμόρφωσης και υλοποίησης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων στην Ελλάδα.
· Η κατανόηση των βασικών θεωρητικών προσεγγίσεων και τάσεων διαμόρφωσης και άσκησης της αναπτυξιακής στρατηγικής και του προγραμματισμού για τις δημόσιες επενδύσεις.
· Η αποσαφήνιση των βασικών εννοιών και του περιεχομένου των αναπτυξιακών προγραμμάτων και η συστηματική γνώση της μεθοδολογίας εκπόνησης των αναπτυξιακών προγραμμάτων.
· Η κατανόηση του βασικού μεθοδολογικού πλαισίου και των διαδικασιών οργάνωσης, χρηματοδότησης, διαχείρισης, παρακολούθησης και υλοποίησης των δημοσίων επενδύσεων και έργων.
1 Μαθησιακά αποτελέσματα: οι διατυπώσεις όλων αυτών που ο εκπαιδευόμενος γνωρίζει, κατανοεί και μπορεί να κάνει μετά την ολοκλήρωση μιας μαθησιακής διαδικασίας και οι σχετικοί ορισμοί αφορούν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες,·
Γνώσεις: το αποτέλεσμα της αφομοίωσης πληροφοριών μέσω της μάθησης. Οι γνώσεις είναι το σώμα θετικών στοιχείων, αρχών, θεωριών και πρακτικών που σχετίζεται με ένα πεδίο σπουδής ή εργασίας. Στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων, οι γνώσεις χαρακτηρίζονται ως θεωρητικές ή/και αντικειμενικές,
Δεξιότητες: η ικανότητα εφαρμογής γνώσεων και αξιοποίησης τεχνογνωσίας για την εκπλήρωση εργασιών και την επίλυση προβλημάτων. Στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων, οι δεξιότητες περιγράφονται ως νοητικές (χρήση λογικής, διαισθητικής και δημιουργικής σκέψης) και πρακτικές (αφορούν τη χειρωνακτική επιδεξιότητα και τη χρήση μεθόδων, υλικών, εργαλείων και οργάνων),·
Ικανότητες: η αποδεδειγμένη επάρκεια στη χρήση γνώσεων, δεξιοτήτων και προσωπικών, κοινωνικών ή/και μεθοδολογικών δυνατοτήτων σε περιστάσεις εργασίας ή σπουδών και στην επαγγελματική ή/και προσωπική ανέλιξη. Στο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων, η περιγραφή ως προς τις «ικανότητες» αφορά την υπευθυνότητα και την αυτονομία.